Opgeblazen buik door de overgang: 3 tips voor verlichting

De overgang is een fase in het leven van elke vrouw die vaak gepaard gaat met allerlei fysieke en emotionele veranderingen. Een van de minder besproken, maar niet minder ongemakkelijke symptomen, is een opgeblazen buik. 

In deze blog duiken we dieper in op de relatie tussen hormonen en een opgeblazen gevoel tijdens de overgang, en geven we je drie waardevolle tips voor verlichting.

(PS: benieuwd hoe je in 4 stappen je darmklachten op een effectieve manier kunt aanpakken? Bekijk dan hier onze gratis masterclass.)

Opgeblazen buik door hormonen tijdens de overgang

De overgang is een natuurlijke levensfase die gemiddeld begint op 51-jarige leeftijd. In deze periode verschuift de hormonale balans van een vrouw. Met name de afname van oestrogeen en progesteron speelt hierbij een rol. Dit hormoon is essentieel voor de voortplanting, de regulatie van de menstruele cyclus en een gezonde botdichtheid. 

Wanneer de oestrogeenproductie afneemt, kan je last krijgen van opvliegers, nachtzweten en een dikke buik door toename van vet. Bovendien speelt oestrogeen een rol in onze vochtbalans. Een afname van dit hormoon kan ervoor zorgen dat je meer vocht vasthoudt. Dit kan je merken aan een dikke buik, vingers, benen en meer. 

Progesteron heeft een remmend effect op de spiercellen van de darm (1). Hierdoor zijn er minder kneed- en stuwbewegingen, liggen de darmen stiller en kan er meer fermentatie plaatsvinden, wat winderigheid kan veroorzaken. In onze blog over een opgeblazen buik door hormonen, wordt de rol van onze hormonen (waaronder oestrogeen en progesteron) op de spijsvertering verder toegelicht. 

Dikke buik bij de overgang voorkomen

Hoewel de hormonale veranderingen van de overgang niet tegen te houden zijn, kan je wel wat doen om de klachten van je opgeblazen buik te verminderen. Bewuste voeding, lichaamsbeweging, mindfulness of een combinatie van deze drie factoren, kan je zomaar een heleboel ongemak besparen.

Voedingsstrategieën voor een kalmere buik

Als je een opgeblazen buik tijdens de overgang wil vermijden, eet dan een gezond dieet dat bestaat uit licht verteerbare voeding, zoals het D.A.R.M. dieet. Door veelvoorkomende voedseltriggers te vermijden, geef je je darmen meer rust om aan de veranderingen van je lichaam te wennen. 

Bovendien is het verstandig om cafeïne, alcohol en sterk gekruid voedsel zo veel mogelijk te vermijden, omdat deze bij sommige vrouwen een opgeblazen gevoel en opvliegers kunnen verergeren. 

Sommige vrouwen ervaren verlichting van overgangssymptomen door het gebruik van kruidensupplementen. Onder andere zwarte cohosh en rode klaver worden vaak genoemd. Deze kruiden bevatten namelijk fyto-oestrogenen (plantaardige oestrogenen) die het oestrogeengebrek opvangen. (2,3) 

Het is belangrijk om eerst met een arts te overleggen voordat je supplementen gebruikt, omdat ze in hoge doseringen schadelijk kunnen zijn of interacties kunnen hebben met andere medicijnen.

Beweging bij een opgeblazen gevoel

Regelmatige lichaamsbeweging, vooral aerobe oefeningen (waarbij de duur wat langer is maar de intensiteit laag ligt) zoals wandelen, joggen of fietsen, kan de spijsvertering stimuleren. Het verbetert namelijk de bloedtoevoer naar de darmen, bevordert de gasafvoer en vermindert stress. Deze factoren dragen allemaal bij aan vermindering van een opgeblazen gevoel.

Mindfulness tijdens de menopauze

De afname van oestrogeen kan invloed hebben op neurotransmitters in de hersenen, zoals serotonine en noradrenaline, die betrokken zijn bij de regulatie van stemming en stressrespons. De hormonale schommelingen tijdens de overgang kunnen op deze manier, samen met de slaapproblemen die vaak optreden, veel stress veroorzaken. 

Als jij stress ervaart, zal je lichaam het ‘vecht- en vlucht’-systeem activeren in plaats van een ‘rust- en herstel’-systeem. Een van de effecten van de activering van het ‘vecht- en vlucht’- systeem, ook wel het sympatische zenuwstelsel genoemd, is de vermindering van de bloedtoevoer naar bepaalde niet-esentiële lichaamsfuncties, waaronder de spijsvertering. In plaats daarvan wordt de energie gericht op spieren en organen die nodig zijn voor fysieke activiteit. 

Als gevolg daarvan kan ophoping van gas en dus een opgeblazen buik ontstaan. Meer informatie over hoe dit precies zit, vind je in ons blog over een opgeblazen buik door stress. Om je lichaam meer te laten ontspannen kan je aan ademhalingsoefeningen of mindfulness doen, maar bijvoorbeeld ook je creativiteit stimuleren. Voor concrete tips kan je een kijkje nemen naar onze blog over nervus vagus oefeningen.  

Wanneer is de overgang voorbij?

De woorden menopauze en overgang worden vaak door elkaar gebruikt. Toch is dat niet helemaal terecht. De overgang bestaat officieel uit drie fasen. De perimenopauze, soms premenopauze genoemd, is de periode waarin je lichaam begint met zoeken naar een nieuwe hormoonbalans. Het begint 4 tot 8 jaren voor je laatste menstruatie en ongeveer 80% van de vrouwen ervaart enige vorm van klachten (4). 

De menopauze markeert het moment van je laatste menstruatie. Wanneer dit precies is, weet je op het moment zelf dus niet meteen. Je krijgt de ‘diagnose’ als je een jaar lang niet meer hebt gemenstrueerd. Een jaar na je laatste menstruatie is er vaak ook een ‘piek’ van symptomen. 

Na de menopauze, wordt je als postmenopauzaal beschouwd. Tijdens de postmenopauze zullen de klachten bij de meeste vrouwen langzaam afnemen gedurende een periode van ongeveer 8 jaar (5).

Hoe kan ik een opgeblazen buik verlichten of voorkomen?

Als je benieuwd bent naar hoe je jouw opgeblazen buik kunt herstellen met een gestructureerd plan, bekijk dan eens ons D.A.R.M. Programma. Hierin ontdek je stap voor stap wat jouw darmklachten veroorzaakt en hoe je dit kunt aanpakken. Deze holistische benadering van darmgezondheid heeft ervoor gezorgd dat al velen vaarwel hebben kunnen zeggen tegen een dikke buik en oncomfortabel gevoel. Met ons programma hebben we al meer dan 2500 mensen mogen helpen. 

Je kunt ook onze gratis masterclass volgen. Hierin laat Emilia de Vries je zien hoe je stap voor stap van je buikklachten af kunt komen. Je ontdekt wat je vandaag nog kunt doen om je klachten te verminderen en welke stappen je moet volgen om structurele verbetering te zien in je darmwerking. Klik hier om de masterclass te bekijken.

Bronnen:

1. Alqudah M, Al-Shboul O, Al Dwairi A, Al-U´Datt DG, Alqudah A. Progesterone inhibitory role on gastrointestinal motility. Physiol Res. 2022 Apr 30;71(2):193-198. doi: 10.33549/physiolres.934824. Epub 2022 Mar 28. PMID: 35344673; PMCID: PMC9150547. Progesterone inhibitory role on gastrointestinal motility - PubMed (nih.gov)
2. Moreira AC, Silva AM, Santos MS, Sardão VA. Phytoestrogens as alternative hormone replacement therapy in menopause: What is real, what is unknown. J Steroid Biochem Mol Biol. 2014 Sep;143:61-71. doi: 10.1016/j.jsbmb.2014.01.016. Epub 2014 Feb 28. PMID: 24583026. Phytoestrogens as alternative hormone replacement therapy in menopause: What is real, what is unknown - PubMed (nih.gov)
3. Dennehy CE. The use of herbs and dietary supplements in gynecology: an evidence-based review. J Midwifery Womens Health. 2006 Nov-Dec;51(6):402-9. doi: 10.1016/j.jmwh.2006.01.004. PMID: 17081929.The use of herbs and dietary supplements in gynecology: an evidence-based review - PubMed (nih.gov)
4. Menopauze: klachten | UZA 
5. Politi MC, Schleinitz MD, Col NF. Revisiting the duration of vasomotor symptoms of menopause: a meta-analysis. J Gen Intern Med 2008;23:1507-13.Revisiting the duration of vasomotor symptoms of menopause: a meta-analysis - PubMed (nih.gov)