Obstipatie en medicatie: zowel oorzaak als oplossing?

obstipatie May 28, 2024

Medicatie kan zowel de veroorzaker van obstipatie zijn als de oplossing voor dit hardnekkige probleem. In deze blog bespreken we bij welke medicijnen je klachten zoals obstipatie kan verwachten en welke medicijnen je juist uit de kast kunnen trekken als je stoelgang je in de weg zit.

(PS: benieuwd hoe je in 4 stappen je darmklachten op een effectieve manier kunt aanpakken? Bekijk dan hier onze gratis masterclass.)

Obstipatie door medicijnen

Verschillende soorten medicijnen kunnen obstipatie als bijwerking hebben. Deze omvatten vaak medicijnen die voorgeschreven worden voor pijnbestrijding zoals opioïden, bepaalde antihypertensiva, ijzersupplementen en sommige antipsychotica en antidepressiva.

De reden hiervoor is dat deze medicijnen de beweging van de darmen kunnen vertragen, wat resulteert in een langzamere en soms pijnlijke stoelgang.

Voorbeelden van medicijnen die obstipatie kunnen veroorzaken zijn:

Opioïden: Deze zijn effectief voor pijnbestrijding maar kunnen de darmmotiliteit aanzienlijk verminderen (1). Vaak wordt er bij langdurig gebruik van opioïden gelijk al een laxeermiddel voorgeschreven.
Antidepressiva: Vooral oudere klassen zoals tricyclische antidepressiva (2).
IJzersupplementen: Deze zijn bedoeld om bloedarmoede tegen te gaan, maar kunnen de darmen irriteren en leiden tot constipatie (3).
Calcium- en aluminiumbevattende maagzuurremmers: Deze kunnen de darmfunctie vertragen (4).
Anticholinergica: Deze medicijnen worden gebruikt voor een reeks aan aandoeningen, van Parkinson tot een overactieve blaas (5).
Calciumkanaalblokkers: Deze medicatie wordt ingezet bij een hoge bloeddruk en hartproblemen (6).
Antibiotica: Antibiotica zijn medicijnen voor het bestrijden van bacteriële infecties. Ze kunnen er echter ook voor zorgen dat je darmmicrobioom (het evenwicht van verschillende bacteriën in je darm) door de war wordt gegooid. Ofwel, de balans tussen goede en slechte bacteriën in je darmen wordt verstoord. Dit kan ook constipatie veroorzaken (7).

En nog een hoop andere medicijnen. In deze korte video vertelt een van onze cliënten hoe ze er weer bovenop is gekomen na last te hebben gehad van buikpijn door statines.

Obstipatie en zetpil

Het is niet gek dat mensen zich afvragen of je wel een zetpil mag nemen als pijnstilling als je last hebt van obstipatie. Gelukkig is obstipatie geen contra-indicatie voor het toedienen van een zetpil.

Er zijn zelfs speciale obstipatiezetpillen die een oplossing bieden voor constipatie als alle tips uit onze blog over obstipatie verhelpen niet werken.

Deze zetpillen worden rechtstreeks in de anus ingebracht en kunnen snel werken, vaak binnen 15 tot 30 minuten. Ze zijn vooral handig voor mensen die moeite hebben met het slikken van pillen of die onmiddellijke verlichting nodig hebben.

Glycerinezetpillen zijn een populair type omdat ze de darmwand prikkelen en een reflex veroorzaken die tot ontlasting leidt.

Obstipatie behandelen met medicijnen

Naast middelen die constipatie veroorzaken, zijn er ook medicijnen om obstipatie te verhelpen. We zetten drie soorten voor je op een rijtje:

Klysma: Een klysma is een spuitje met vloeistof die je in de anus spuit om een leging van de darmen op gang te brengen. Na het injecteren van het goedje zal je na 5 tot 20 minuten naar de wc moeten.
Macrogol: Dit medicijn komt in zakjes met oplosbare poeder. Het wordt vaak voorgeschreven aan ouderen die moeite hebben met de ontlasting of aan mensen die langdurig opioïden gaan gebruiken. Na het innemen van de macrogol duurt het ongeveer 24 tot 48 uur totdat je aandrang krijgt om te ontlasten.
Magnesium: Magnesium heeft een laxerend effect door zowel spierontspanning als door water in de darmen aan te trekken. Dit versterkt de beweeglijkheid van de darm en verzacht de ontlasting.

Magnesium is een mineraal dat van nature aanwezig is in voedingsmiddelen zoals erwten, amandelen, zonnebloempitten en bananen. Obstipatie kan een indicatie zijn voor een magnesiumtekort door een onevenwichtig dieet (bij bijvoorbeeld alcoholmisbruik), door chronische ziekten of door veel braken of diarree. Je kan magnesiumtabletten kopen bij de drogist of magnesiumhydroxide voorgeschreven krijgen door je arts. Let er wel op dat je bij inname van een te grote hoeveelheid magnesium aan de andere kant van het ontlastingsspectrum belandt en last kan krijgen van diarree.

Constipatie voorkomen en behandelen op andere manieren

Constipatie behandelen doen de meesten het liefst met huis-tuin-en-keuken remedieën, omdat medicatie bijwerkingen met zich mee kan brengen. Onze tips om thuis obstipatie te voorkomen en behandelen lees je in deze blog.

Als je regelmatig zwaar geschut nodig hebt om van je constipatie af te komen, is het raadzaam om professioneel advies in te winnen en te kijken naar onderliggende oorzaken. Het D.A.R.M. Programma kan jou hierbij helpen. Hierin ontdek je stap voor stap wat jouw darmklachten veroorzaakt en hoe je ze kunt aanpakken.

Deze holistische benadering van darmgezondheid heeft ervoor gezorgd dat al velen vaarwel hebben kunnen zeggen tegen een dikke buik en oncomfortabel gevoel. Met ons programma hebben we al meer dan 2500 mensen mogen helpen.

Je kunt ook onze gratis masterclass volgen. Hierin ontdek je wat je vandaag nog kunt doen om je klachten te verminderen en welke stappen je kunt volgen om structurele verbetering te zien in je darmwerking. Klik hier om de masterclass te bekijken.

Bronnen:

Geschreven door Zara Kleijn, BSc Geneeskunde aan de Radboud Universiteit, met verdiepende vakken in voeding, gezondheid en sport.

Gereviewd door Mats Laszlo , BSc Voeding- en Gezondheidswetenschappen aan de Wageningen Universiteit, Master Nutrition and Health, specialisatie: Molecular Nutrition and Toxicology, ervaringsdeskundige op het gebied van maag- en darmklachten zoals SIBO.

Herken jij één of meer van de bovenstaande klachten?

In mijn training 'In 4 stappen naar een gezonde darm' leg ik je precies uit wat je kunt doen om jouw darmklachten te verminderen of zelfs op te lossen. De training is volledig gratis te volgen als je je hier aanmeldt:

AANMELDEN