Last van winderigheid? 4 oorzaken en praktische oplossingen

Winderigheid is een onderwerp waar we liever niet over praten, maar waar iedereen weleens mee te maken heeft. Het is een natuurlijk proces van het lichaam, maar kan soms ongemakkelijk en gênant zijn. 

In deze blog bespreken we de 4 meest voorkomende oorzaken van winderigheid en geven we praktische tips om jouw onrustige darmen te kalmeren.

(PS: benieuwd hoe je in 4 stappen je darmklachten op een effectieve manier kunt aanpakken? Bekijk dan hier onze gratis masterclass.)

Wat is winderigheid? 

Winderigheid, ook wel flatulentie genoemd, is een teveel aan gasvorming in de darm. Dit gas gaat ophopen en moet ergens heen, en meestal gebeurt dat door middel van boeren of het laten van een wind. Meer over dit proces lees je in onze blog over winderigheid, flatulentie en gasvorming. Hoewel dit een normaal en gezond proces is, kan overmatige winderigheid wijzen op een onderliggend probleem.

Buikpijn en buikkrampen bij extreme winderigheid

Het ervaren van buikpijn en buikkrampen in combinatie met winderigheid is niet ongewoon. Wanneer gas zich ophoopt in de darmen, kan dit druk en uitrekking veroorzaken, wat leidt tot pijnlijke krampen. De oorzaak hiervan kan variëren, maar het is belangrijk om te begrijpen dat deze symptomen niet altijd onschuldig zijn. Vaak kunnen dieetveranderingen of onderliggende spijsverteringsproblemen bijdragen aan de ernst van de symptomen.

Het is ook belangrijk om op te merken dat, hoewel winderigheid en een opgeblazen buik op zichzelf meestal onschuldig zijn, ze gepaard kunnen gaan met andere symptomen die aandacht vereisen. Als de buikpijn ernstig is of gepaard gaat met andere symptomen zoals gewichtsverlies, bloed in de ontlasting, of aanhoudende diarree of obstipatie, is het belangrijk om medische hulp te zoeken.

4 oorzaken van gasvorming in je darm

Hieronder bespreken we vier oorzaken van gasvorming, namelijk voeding, het inslikken van lucht, spijsverteringsproblemen en darmbacteriën.

Voeding

Bepaalde voedingsmiddelen staan erom bekend dat ze extra gasvorming veroorzaken. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan vezels, zoals bonen, linzen, koolsoorten (zoals broccoli en spruitjes), en volkoren granen, kunnen bijdragen aan winderigheid. Hoewel vezels essentieel zijn voor een gezonde spijsvertering, kunnen ze ook leiden tot meer gasvorming. Suikeralcoholen, die vaak worden gebruikt als zoetstoffen in suikervrije producten, kunnen ook leiden tot winderigheid.

Andere voedingsmiddelen die vaak problemen veroorzaken zijn melk en melkproducten, vooral bij mensen met lactose-intolerantie. Zij missen het enzym lactase dat nodig is om lactose, de suiker in melk, te verteren, wat leidt tot gasvorming, buikpijn, en diarree.

Lucht slikken

Iedereen slikt kleine hoeveelheden lucht in bij het eten en drinken, maar sommige mensen slikken meer lucht in dan normaal, wat kan leiden tot extra gas in de maag en darmen. Dit gebeurt vooral als je te snel eet of drinkt, praat terwijl je eet, of kauwgom kauwt. Koolzuurhoudende dranken kunnen ook bijdragen aan het inslikken van extra lucht en daarmee aan winderigheid.

Spijsverteringsproblemen 

Er zijn verschillende spijsverteringsproblemen die kunnen leiden tot overmatige gasvorming. Aandoeningen zoals het prikkelbare darm syndroom (PDS), coeliakie, en inflammatoire darmziekten (zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa) kunnen allemaal leiden tot winderigheid, samen met andere symptomen zoals diarree, constipatie, en buikpijn. 

Ook kan een vertraagde maaglediging (gastroparese) leiden tot winderigheid, een opgeblazen buik en buikkrampen, omdat voedsel langer in de maag blijft, waardoor er meer gas geproduceerd wordt. 

Darmbacteriën

Het microbioom speelt een cruciale rol in de spijsvertering. Een verstoring in de balans van goede en slechte bacteriën kan leiden tot overmatige gasvorming. Dit kan gebeuren na het gebruik van medicatie, door een veranderend dieet enzovoort.

Een teveel aan bepaalde bacteriën, zoals die bij een bacteriële overgroei van de dunne darm (SIBO), kan ook leiden tot winderigheid en andere spijsverteringsproblemen.

Denk jij dat je buiten deze 4 categorieën valt of wil je meer informatie? Voor een volledige lijst van oorzaken, ga naar onze blog over de oorzaken van winderigheid. 

4 oplossingen bij extreme winderigheid

Aangezien we 4 oorzaken hebben besproken, is het natuurlijk wel zo handig als we 4 bijpassende oplossingen geven. Bij deze 4 tips om bovenstaande oorzaken te voorkomen of tegen te gaan:

Dieetaanpassingen

Een van de meest effectieve manieren om extreme winderigheid te verminderen is door je dieet aan te passen. Je kan beginnen met het vermijden van voedingsmiddelen die bekend staan om het veroorzaken van gasvorming en voedingsmiddelen waarvan intoleranties regelmatig voorkomen. Het bijhouden van een voedingsdagboek kan ook inzicht geven in welke voeding problemen veroorzaakt. Vervolgens kan je deze producten uit de weg gaan.

Deze aanpak blijkt echter lang niet altijd voldoende te zijn. Soms is een gestructureerd plan met een eliminatie- en een herintroductiefase nodig om je onrustige darmen te ‘resetten’. Een voorbeeld hiervan is het D.A.R.M. Programma.

Langzaam eten en goed kauwen

Het nemen van kleine happen en goed kauwen zorgt ervoor dat je voedsel beter wordt vermalen. Als je dit lastig vindt, kan je proberen om met kleiner bestek te eten of je bestek tussen happen in neer te leggen. Ook helpt het sommige om zonder ‘afleidingen’ te eten. Deze afleidingen kunnen appjes op je telefoon, een serie op tv of een boek zijn. Probeer dus eens een keertje je telefoon weg te leggen tijdens het eten of de tv uit te doen en kijk of je er baat bij hebt.

(Medische) hulp zoeken

Heb je een niet-pluis gevoel of opvallende bijkomende symptomen naast je winderigheid? Dan kan je het beste bij een zorgverlener informeren. Een passende diagnose is essentieel voor de juiste medicatie, adviezen en doorverwijzingen. 

Pre- en probiotica

Pre- en probiotica kunnen ook een rol spelen bij het verminderen van winderigheid. Probiotica zijn levende bacteriën die gunstig zijn voor de darmgezondheid. Ze helpen bij het in stand houden van een gezond microbioom. Voedingsmiddelen zoals yoghurt, kefir, zuurkool en andere gefermenteerde producten zijn rijke bronnen van probiotica.

Prebiotica daarentegen zijn voedingsvezels die de groei en activiteit van deze gunstige bacteriën bevorderen. Ze komen voor in voedingsmiddelen zoals knoflook, uien, bananen en asperges. Door zowel pre- als probiotica in je dieet op te nemen, ondersteun je een gezonde darmflora die minder vatbaar is voor overmatige gasvorming.

Overdreven winderigheid stoppen op een gestructureerde manier

Als je benieuwd bent naar hoe je winderigheid kan beëindigen met een gestructureerd plan, bekijk dan eens ons D.A.R.M. Programma. Hierin ontdek je stap voor stap wat jouw darmklachten veroorzaakt en hoe je dit kunt aanpakken. Deze holistische benadering van darmgezondheid heeft ervoor gezorgd dat al velen vaarwel hebben kunnen zeggen tegen darmklachten. Met ons programma hebben we al meer dan 2500 mensen mogen helpen. 

Je kunt ook onze gratis masterclass volgen. Hierin laat Emilia de Vries je zien hoe je stap voor stap van obstipatie, diarree, buikpijn, winderigheid etc. af kunt komen. Je ontdekt wat je vandaag nog kunt doen om je klachten te verminderen en welke stappen je kunt volgen om structurele verbetering te zien in je darmwerking. Klik hier om de masterclass te bekijken.

Geschreven door Zara Kleijn, BSc Geneeskunde aan de Radboud Universiteit, met verdiepende vakken in voeding, gezondheid en sport.

Gereviewd door Mats Laszlo , BSc Voeding- en Gezondheidswetenschappen aan de Wageningen Universiteit, Master Nutrition and Health, specialisatie: Molecular Nutrition and Toxicology, ervaringsdeskundige op het gebied van maag- en darmklachten zoals SIBO.